ازدواج صوری یک ازدواج دروغین و غیرشرعی بوده که در صورت وجود ادله و مستندات قانونی مبنی بر صوری بودن ازدواج ازلحاظ قانونی نیز این ازواج باطل میباشد .
ازدواج صوری به مقاصد مختلف صورت میپذیرد که از عمده اهداف آن مهاجرت و اخذ ویزا است . در این حالت فرد با پرداخت پول و غیره ، یک مقیم یا تبعه از کشور مقصد را متقاعد به ازدواج میکند تا از طریق ازدواج با او ویزا بگیرد.
از دیگر موارد ازدواج صوری ، ازدواج زن سه طلاقِ با مرد محلل است که درصورتیکه این ازدواج بدون ارادهٔ واقعی نکاح باشد ازلحاظ شرعی و قانونی صحیح نمیباشد . البته ما در اینجا به ذکر این دو دلیل بسنده میکنیم لیکن قاعدتاً ازدواج صوری بهمنظور فرار از قانون صورت میگیرد.
در توضیح غیرشرعی بودن ازدواج صوری میتوان گفت آنچه در عقد مهم است قصد باطنی است و لفظ ، کاشف از آن است پس با توجه به اینکه در ازدواج صوری قصد باطنی طرفین بر ازدواج نیست این ازدواج غیرشرعی میباشد.
ازنظر حقوقی نیز ، طبق ماده ۲۳۳ قانون مدنی شرط خلاف مقتضای عقد ، موجب بطلان عقد است ، مقصود از شرط خلاف مقتضای عقد شرطی است که با آنچه ذات و طبیعت عقد اقتضا میکند منافات داشته باشد، پس اگر طبق آنچه در ازدواجهای صوری رایج است ، در نکاح شرط شود که شوهر یا زن وظایف زوجیت را انجام ندهد یا رابطهٔ زوجیت بین آنان پدید نیاید ، عقد باطل است.